Η Ηλεκτρική Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου: Μια Οδύσσεια Προς την Ενεργειακή Ένωση

Όπως ο Οδυσσέας αντιμετώπισε θαλάσσιες θύελλες και εχθρικές δυνάμεις στο ταξίδι του προς την Ιθάκη, έτσι και το φιλόδοξο σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ διέσχισε τρικυμιώδη ύδατα πριν βρει ξανά τον δρόμο του προς την υλοποίηση.

Μετά τις εργασίες της 3ης Διακυβερνητικής Συνόδου Κύπρου-Ελλάδας στο Μέγαρο Μαξίμου, το έργο που θα ενώσει τις δύο ελληνικές πατρίδες με αόρατα νήματα ενέργειας αποκτά ξανά προοπτική. Αθήνα και Λευκωσία ανακοίνωσαν την επικαιροποίηση των τεχνικών παραμέτρων του έργου, ενισχύοντάς το με την είσοδο νέων, ισχυρών επενδυτών.

Οι Τουρκικές Προκλήσεις: Σύγχρονες Συμπληγάδες

Το πρώτο εμπόδιο στην πορεία του έργου προήλθε από την αιώνια πηγή προκλήσεων: την τουρκική επεκτατικότητα. Τον Ιούλιο του 2024, πέντε τουρκικά πλοία εμφανίστηκαν νοτίως της Κάσου, επιχειρώντας να παρεμποδίσουν τις έρευνες του ιταλικού σκάφους "Levoli Relume". Η Άγκυρα, με την παραδοσιακή της αλαζονεία, υποστήριξε ότι μέρος των ερευνών διεξάγεται σε "τουρκική υφαλοκρηπίδα".

Η απάντηση της Αθήνας ήταν άμεση και σταθερή. Στις 23 Ιουλίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ξεκαθάρισε: "Η δική μας θεώρηση και πολιτική παραμένει ίδια. Δεν σημαίνει συμφωνία ή αφέλεια". Μία τοποθέτηση που εξέπεμψε μήνυμα ψυχραιμίας αλλά και αποφασιστικότητας απέναντι στις νεο-οθωμανικές αιτιάσεις.

Τον Νοέμβριο του 2024, η τουρκική προκλητικότητα επανήλθε. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ, δήλωσε ενώπιον της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης: "Καμία δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την άδεια της Τουρκίας". Μία δήλωση που αποκαλύπτει την αλαζονική νοοτροπία της Άγκυρας, που εξακολουθεί να βλέπει κάθε ενεργειακή πρωτοβουλία στην περιοχή ως πεδίο ισχύος.

Εσωτερικές Αναταράξεις: Η Δοκιμασία της Ενότητας

Το δεύτερο εμπόδιο προήλθε από την ίδια την κυπριακή πλευρά. Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μάκης Κεραυνός, εξέφρασε αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του έργου. Ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης έκανε λόγο για "εκβιασμό" από τον ΑΔΜΗΕ, προκαλώντας διπλωματική ένταση.

Η Αθήνα, πιστή στις αρχές της ελληνικής φιλοξενίας και αδελφοσύνης, αντέδρασε με σοφροσύνη αλλά και αποφασιστικότητα. Στις 5 Οκτωβρίου, ο Πρωθυπουργός συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη, υπογραμμίζοντας ότι "η Ελλάδα παραμένει απολύτως προσηλωμένη στην κοινή ευρωπαϊκή γραμμή με τη Λευκωσία".

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, αποσαφήνισε: "Το 51% του ΑΔΜΗΕ ανήκει στην Ελληνική Δημοκρατία. Η Ελληνική Δημοκρατία δεν εκβιάζει, μιλά μόνο θεσμικά".

Η Επανασύνδεση: Προς μια Νέα Αυγή

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, αναγνωρίζοντας τη σημασία της ελληνοκυπριακής ενότητας, χαμήλωσε τους τόνους: "Όσοι επενδύουν σε ρήξη των σχέσεων της Ελληνικής Κυβέρνησης με την Κυπριακή Κυβέρνηση θα απογοητευτούν".

Στις 10 Οκτωβρίου, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) έκανε την καταλυτική κίνηση: μετέβιβασε στον ΑΔΜΗΕ τις άδειες ιδιοκτήτη και διαχειριστή της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Η απόφαση αυτή κατοχύρωσε θεσμικά τον ρόλο του ελληνικού Διαχειριστή και έβαλε τέλος στις αμφιβολίες.

Η Στρατηγική Σημασία: Ενεργειακή Ασφάλεια και Γεωπολιτική Ισχύς

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου υπερβαίνει τα στενά τεχνικά όρια. Αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για ενεργειακή αυτονομία και πράσινη μετάβαση, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη γεωπολιτική θέση του ελληνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Κύπρος, που για δεκαετίες παρέμεινε ενεργειακά απομονωμένη λόγω της τουρκικής κατοχής, θα αποκτήσει επιτέλους την ενεργειακή ασφάλεια που της αξίζει. Παράλληλα, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναβαθμίζεται γεωπολιτικά, καθιστώντας τον ελληνισμό κεντρικό παράγοντα στην ενεργειακή αρχιτεκτονική της περιοχής.

Όπως οι αρχαίοι Έλληνες ένωσαν τις πόλεις-κράτη με κοινούς δεσμούς πολιτισμού και αξιών, έτσι και σήμερα η ηλεκτρική διασύνδεση θα ενώσει τις δύο ελληνικές πατρίδες με αόρατα αλλά ισχυρότατα δεσμά ενέργειας και ασφάλειας.